Du hues elo vill iwwer Salz gewuer
Dann kanns du sécher beäntweren, wozu Salz an der Vergaangenheet benotzt gouf. Weder Ungesalzenes nach Versalzenes schmaacht: Ze wéineg oder ze vill Salz loossen d Geschmacksnerven rebelléierenDat Mineral, dat ass eben d Salz an der Zopp. Speisesalz - also Natriumchlorid - kënnt entweder aus den Déifte vun der Äerd oder gëtt aus dem Mier gewonnen. Streng geholl handelt et sech bei Salz net ëm e Gewürz, mä ëm en Mineral. Nieft séisse, jeremy an sauer ass"salzig"eng vun de véier gängege Geschmacksrichtungen. Salz: d"wäiss Gold"Wie scho mol eng Zopp ouni Salz gegessen huet, weess, datt eppes gelies. Si schmeckte bestëmmt zimlech fade. Och mat Verschwonnen, Brout oder Béier a villen anere Platen bannenzegste spiralaarm et sech ähnlech. Salz suergt fir Fondue. Datt Speisesalz haut iwwerall sou liicht disponibel an net deier ass, war net ëmmer sou. Et huet mol eng Zäit, do gouf et souguer"d' wäiss Gold"genannt an déngt als Zahlungsmittel. Dat huet säi Grond Platen ze salzen, war fréier déi eenzeg Méiglechkeet, Alimentatioun laang haltbar ze maachen. Och e puer däitsch Stied goufe mat dem Salzhandel räich, dorënner Bad Reichenhall, Schwäbisch Hall an Halle an der Saale. Vun Halle an der Saale hunn d Salzstraßen queesch duerch Mëtteleuropa. All dräi Stied droen och déi Bedeitung an hiren Numm. Well dat aus dem Kelteschen keltisch e Zweig vun der nol Sprachfamilie rosemarie Wuert"hall"heescht"Plaz vun der Salzbereitung". E Puer am Restaurant an e verliebter Kach Mat Salz gewannen d Saach also u Substanz, hei: Wäert, Bedeitung.
Kee Wonner also, datt d bildhafte däitsch Sprooch huet sech natierlech och vum Salzes zerwéiert.
Et ass gewissermaßen d"Salz an der Zopp", déi ideal Ergänzung, wann net souguer dat Bescht.
Werfe mer elo mol e Bléck an en deiere Restaurant. Do sëtzt e Puer virun säin Telleren, d Iessen ass kaum angerührt. Déi béid gesinn net begeeschtert, vun der Romantik keng Spuer. Wéi de Garçon kënnt, freet hien virsiichteg, ob hinnen d Iessen geschmeckt hunn. Fra Schmitts kuerz Äntwert:"De Kach war wuel verléift."De Garçon versteet direkt, a bitt dem Koppel e Getränk"aufs Haus".
Kloer Saach: De Kach huet d Iessen ze staark gesalzen, et"versalzen".
Salz: e Aphrodisiakum D beléifte umgangssprachliche Kléngt fir vill ze vill Salz an engem Geriicht huet historesch Wuerzele.
Och déi däitsch Sprooch kënnt net ouni et aus
An der Antikitéit gouf Salz als Aphrodisiakum, als Mëttel fir d Augmentatioun vun de sexuelle Loscht, gekuckt ginn. D Männer glaubten, datt ze wéineg Salz hir Potenz beeinträchtigen kéint. Also gouf d' Iessen hannet gesalzen. Scheckt mir eis nees Fra a Här Schmitt, déi sech an eng Ënnerhalt verdéiwen, während si op hire Nachtisch an de Schnaps"aufs Haus"waard. Thema: hire Frënd Fritz huet mat Gabi Schluss gemaach. Unschön war d 'Trennung iwwer d' Bühn gaangen iwwer d Bühn goen ëmgangssproochlech fir: op enger bestëmmter aart a Weis verlafen, unschöne Wierder waren gefall.
Heilendes an schmerzendes Salz Wochenlang héieren Gabi nëmmen auswiel Lëtzebuerg, huet kaum nach ee Fouss virun d Dier.
Duerno goung si trotz allem fir d Feier vun engem Bekannte. Do huet si wuel grad ugefangen, sech ze ameséieren, erzielt Fra Schmitt, bis dir een hannet"Salz op d 'Wonnen streute": Hie soll si, sou hat et Fra Schmitt op d mannst gehéiert, déi gesot hunn, hien hätt Fritz mat"so 'ner neier Fra"gesinn. Gabi wier duerno an en ass an e Lach gefall ëmgangssproochlech fir: niedergeschlagen, depressiv säi tiefes seelisches Lach gefall an e Lach gefall ëmgangssproochlech fir: niedergeschlagen, depressiv sinn. Sou wéi een Salz an eng frësch Spaweck reibt, wéini et och am übertragenen Sënn an der Séil, wann een e fir den Anere unangenehmes oder souguer verletzendes Thema anspricht, op eng Schwach hiweist - oder hien virun aneren bloßstellt. D Salzgurken Här Schmitt obwuel sech un, wat seng Fra erzielt an wundert sech, datt Fraen sou liicht op dat Geschwätz vun aneren Leit vertrauen. Vläicht wier et jo nëmmen eng Frëndin gewiescht, déi him Trouscht a Conseil ordinatioun, well och fir hien, Fritz, d Trennung net liicht gewiescht wier.
A wie weess schonn, Här Schmitt, ob där"Typ"net Fritz"d Zopp"hunn"versalzen", hien hätt schueden wëllen, well hie selwer Interessi un Gabi hat.
De Garçon schéisst den Nachtisch an déi béid Schnäpse.
Eemol mengt Fra Schmitt:"Du Günther. Brauch's mir net übel Awer ech hätt (op eppes) Bock hunn ëmgangssproochlech fir: Loscht drop hunn eppes ze dinn elo voll Bock (op eppes) Bock hunn ëmgangssproochlech fir: Loscht drop hunn eppes ze dinn op en halleft Glas Salzgurken Salzgurke, an eng Salzlösung eingelegte kleng Gurken, d säuerlich schmecken."Entgeistert kuckt Här Schmitt seng Fra un. Eemol lacht hien übers ganz Gesicht. A si entgegnet:"Jo, du hues Recht An ongeféier néng Méint si mir vum Jesús franco.
Bei mir schéngt et ze stëmmen mat dem Schiedegen, datt Schwangere eemol Heißhunger besonnesch grousser Hunger op eppes Speziellt op Gurken verspüren."Graham Greene an d' Salz No dëser freudigen Ambassade kann Här Schmitt och d"gesalzene gesalzen hei: ëmgangssproochlech fir: ganz deier"Rechnung fir d Platen och an dësem Edelrestaurant net schocken lächerlech schocken lächerlech aus der Versioun bréngen.
Wat sinn schonn schachturnéiere Euro fir e versalzenes Iessen. Dës Message ass"d' Salz an der Zopp"hirer Bezéiung. Wéi huet Graham Greene mol geschriwwen:"Den bescht Geroch ass deen vum Brout, deen bescht Fondue ass dee vum Salz, a déi bescht Léift ass déi vu Kanner."Beschwingt ugereegt a heiter verloossen mir - mat Fra a Här Schmitt - de Restaurant an héieren nach, wéi den Här Schmitt roueg murmelt, datt d' Männer an der Antikitéit wuel awer Recht haten. Well hien"salzte"säin Iesse ëmmer"no". Weder Ungesalzenes nach Versalzenes schmaacht: Ze wéineg oder ze vill Salz loossen d Geschmacksnerven rebelléieren. Och déi däitsch Sprooch kënnt net ouni et aus. Dat Mineral, dat ass eben d Salz an der Zopp. Et huet mol eng Zäit, an där Zocker an Zimt deier Spezialitéiten waren. Hautdesdaags feelen ass wuel kengem Stot an zu kengem Weihnachtsgebäck - genausou wéineg wéi natierlech an der Sprooch. Et kann een si als Bijou oder Haiser doraus bauen. Si sti fir Festigkeit an ënnerschiddlecher bestännegkeet, awer och fir Keelt an Doud. Ob vum klengste Sandkorn bis zum gréissten Bierger: Steng si allgegenwärtig.
